Bệnh Gumboro ở gà là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra. Bệnh chỉ biểu hiện triệu chứng lâm sàng ở giai đoạn 1-12 tuần tuổi, nhưng rõ nhất ở giai đoạn 4-8 tuần tuổi. Trong giai đoạn này tỉ lệ mắc bệnh có thể lên đến 100% và chết có thể từ 20-50%. Cùng Daga67.com tìm hiểu rõ hơn về bệnh Gumboro ở gà qua bài viết này nhé!
Nội dung
Bệnh Gumboro ở gà nguy hiểm như thế nào?
Bệnh Gumboro ở gà gây suy giảm miễn dịch trầm trọng làm cho cơ thể ủ rũ, xù lông, tiêu chảy phân trắng sau vàng. Ngoài ra còn gây sưng túi Fabricius sau lại teo nhỏ. Bệnh Gumboro phát ra ở hầu hết các nước trên thế giới có chăn nuôi gà công nghiệp.
Gà là gia cầm nhạy cảm với bệnh này. Phần lớn tuổi mẫn cảm từ 12 tuần trở xuống. Ở Việt Nam trong những năm gần đây, đều có sự xuất hiện của bệnh Gumboro ở các giống gà công nghiệp và gà ta. Những gà cao sản như gà đẻ Goldline 54, Isabrown và gà thịt Hybro, tỷ lệ nhiễm bệnh rất cao. Tỷ lệ chết trên đàn có thể lên đến 50-60%.
Nguyên nhân gây bệnh Gumboro ở gà
Virus gây bệnh Gumboro ở gà
Bệnh Gumboro ở gà do virus có tên là Biruaviridal gây ra. Virus này có thể chịu được nhiệt độ 56°C trong 30 phút, nhưng chết ở nhiệt độ 70°C trong 10 phút. Virus đề kháng được với thuốc sát trùng phenol 0,5%, Thiomerosal 0,125%, Formalin 0,5% trong 6 giờ. Trong môi trường axit và kiềm nhẹ (PH 2-12) virus không chết. Chỉ chết ở độ axit đậm đặc PH 1-2 và độ kềm đậm đặc PH 13-14. Trong các thuốc sát trùng chỉ có Chloramin là thuốc tiêu diệt virus này nhanh nhất. Chỉ cần nồng độ 0,5% phun liên tục trong 10 phút là virus này bị tiêu diệt.
Do bản chất là một virus bền vững cho nên ở môi trường ngoài cơ thể, nó có thể tồn tại từ 54-122 ngày. Khi tồn tại ở ngoài môi trường, độc lực của virus tăng lên, nên các ổ dịch sau trong cùng một chuồng nuôi thường bệnh nặng hơn và gây chết nhiều hơn ở dịch cũ.
Con đường lây truyền bệnh Gumboro ở gà
Vius gây bệnh Gumboro ở gà có thể lây truyền qua các con đường sau:
- Lây truyền qua chiều dọc: từ gà mẹ nhiễm bệnh qua trứng gà con.
- Lây bệnh thông qua đường hô hấp và tiêu hóa do gà hít thở hoặc ăn uống phải mầm bệnh.
- Lây nhiễm qua dụng cụ chăn nuôi hay vacxin được chế từ phôi gà đã bị nhiễm virus.
Khi virus xâm nhập vào cơ thể nó sinh sôi phát triển trong tế bào Macrophage và Lympho của ống tiêu hóa và gan, sau đó di chuyển tới túi Fabricius (túi tròn nằm ở trong cơ thể phía trên hậu môn). Túi Fabricius bị viêm, sưng to sau teo đi không còn khả năng sản sinh kháng thể. Cho nên việc tiêm phòng vacxin cho các bệnh khác kết quả kém và khả năng bội nhiễm các bệnh truyền nhiễm khác trong cơ thể tăng.
Triệu chứng bệnh Gumboro ở gà
Sau khi gà mắc bệnh Gumboro, triệu chứng có thể xuất hiện trong vòng 2-3 ngày với các biểu hiện:
- Gà bay nhảy lung tung hoặc mổ lẫn nhau, sau đó giảm ăn, giảm uống, lông xù và lù đù.
- Phân tiêu chảy loãng và trắng, sau loãng và nâu. Phân dính vào xung quanh hậu môn.
- Trọng lượng giảm nhanh, đi lại run rẩy.
Tỷ lệ nhiễm bệnh và lây lan rất nhanh, chỉ trong vòng 2-5 ngày có thể toàn đàn bị lây nhiễm. Tỷ lệ chết từ 10-30% (nếu ghép các bệnh khác có thể chết tới 50-60%). Trước khi chết gà thường kêu ré lên và liệt chân. Gà thịt thường phát bệnh trong giai đoạn từ 20-40 ngày tuổi. Còn gà đẻ thường phát bệnh trong giai đoạn 30-80 ngày tuổi.
Bệnh tích ở gà mắc bệnh Gumboro
Khi mổ khám gà mắc bệnh Gumboro, chúng ta sẽ phát hiện các bệnh tích theo ngày như sau:
- Mổ ngày đầu mới phát bệnh thấy túi Fabricius sưng to và có nhiều dịch nhầy trắng.
- Mổ ngày thứ hai sau khi phát bệnh thấy túi Fabricius sưng đỏ, thận sung nhạt màu, ruột sưng có nhiều dịch nhầy bên trong.
- Mổ ngày thứ 3 thấy túi Fabricius xuất huyết lấm tấm hoặc cả đám. Tiền mề (phần giáp ranh giữa dạ dày tuyến và dạ dày cơ) xuất huyết vệt. Cơ đùi và ngực xuất huyết vệt đỏ hoặc thâm đen.
- Mổ ngày thứ 5, 6, 7 của bệnh thấy túi Fabricius teo nhỏ lại, cơ đùi và ngực bầm tím từng vệt, xác gà nhợt nhạt.
Chẩn đoán bệnh Gumboro ở gà
Cách chẩn đoán bệnh Gumboro chính xác nhất
Để chẩn đoán chính xác gà có mắc bệnh Gumboro hay không, bà con chăn nuôi có thể tham khảo các phương pháp sau:
- Căn cứ trên triệu chứng lâm sàng, bệnh tích và dịch tễ học như trên.
- Phết kinh tế bào tuyến Bursa để kiểm tra tổ chức học (tế bào tuyến Bursa bị teo nhỏ lại còn các phần chất sơ bao xung quanh tế bào Bursa tăng lên).
- Làm phản ứng trung hòa với huyết thanh đặc hiệu.
Phân biệt bệnh Gumboro ở gà với một số bệnh khác
Chẩn đoán phân biệt bệnh Gumboro ở gà với một số bệnh có triệu chứng lâm sàng và bệnh tích gần giống như:
Bệnh Newcastle ở gà
- Triệu chứng giống Gumboro, ủ rũ, phân trắng.
- Bệnh tích giống Gumboro có xuất huyết tiền mề.
Nhưng bệnh Newcastle không sưng, không xuất huyết và không teo túi Fabricius và cũng không xuất huyết cơ ngực và cơ đùi. Diễn biến bệnh Newcastle kéo dài còn Gumboro chỉ xảy ra trong vòng 5-10 ngày là kết thúc.
Bệnh tụ huyết trùng ở gà
Giống Gumboro về triệu chứng chết nhanh, phân có máu và liệt chân. Nhưng bệnh tụ huyết trùng không xuất huyết túi Fabricius và tiền mề. Khi dùng kháng sinh Streptomycin, Kanamycin, Tetramycin v.v… điều trị thì bệnh cầm ngay. Còn bệnh Gumboro lại chết tăng cao.
Bệnh thương hàn ở gà
Giống phân màu trắng. Xù lông. Nhưng bệnh thương hàn ở gà không sưng túi Fabricius và tỷ lệ chết thấp, chết rải rác. Dùng kháng sinh Chloramphenicol điều trị cầm ngay. Còn Gumboro thì chết vẫn tăng.
Hội chứng giảm hấp thụ thức ăn và rối loạn tiêu hóa ở gà
Triệu chứng giống Gumboro là xù lông, phân tiêu chảy. Nhưng hội chúng giảm hấp thu thức ăn không có sưng và xuất huyết túi Fabricius, cơ đùi và ngực.
Bệnh cúm gà
Triệu chứng giống Gumboro là xù lông, phát triển bệnh nhanh. Bệnh tích cũng xuất huyết tiền mề. Nhưng lại không sưng và xuất huyết túi Fabricius. Còn Gumboro lại không sưng phù đầu.
Bệnh thiếu vitamin A
Bệnh tích giống Gumboro là teo túi Fabricius. Nhưng thiếu vitamin A thì không chết, không xuất huyết ở cơ đùi và ngực.
Phòng và trị bệnh Gumboro trên gà
Những cách phòng bệnh Gumboro tốt nhất
Phòng bằng biện pháp vệ sinh
Xử lý chuồng trại định kỳ mỗi tháng và sau mỗi đợt nuôi bằng Chloramin 0,5% trong 10 phút. Nếu chuồng nuôi đã bị bệnh thì xử lý mỗi tuần 1 lần và sau 2-3 tháng mới được bắt gà mới về nuôi.
Phòng bệnh Gumboro bằng vacxin
Hiện nay các nước trên thế giới và nước ta đang sử dụng chủ yếu 2 loại: nhược độc đông khô và chết nhũ dầu. Tuy nhiên dùng nhiều nhất là loại vacxin nhược độc đông khô dùng cho gà từ 1-90 ngày tuổi.
Thuốc này đã nhập vào nước ta từ các nước Hungari, Ấn Độ, Pháp, Mỹ, Canada với các tên Gumboro (Hungari, Ấn Độ), Gumboral CT (Rhone Mérieux Pháp), Bursine 1, Bursine 2 (Solvay, Mỹ), IBD-BLEN (Sanofi Canada). Ở Việt Nam cũng đã sản xuất được loại vacxin này, cũng lấy tên vacxin Gumboro.
Quy trình sử dụng mỗi loại vacxin ở mỗi nước sản xuất có hướng dẫn khác nhau.
- Nếu gà bố mẹ đã chủng vacxin Gumboriffa (loại chết nhũ dầu) thì gà con sinh ra chỉ chủng 1 liều lúc 21-28 ngày tuổi bằng phương pháp nhỏ mắt và mũi.
- Nếu gà bố mẹ không được chủng ngừa vacxin Gumboriffa hoặc chỉ được chủng vacxin nhược độc Gumboral CT thì đàn gà con sinh ra phải chủng 2 lần bằng phương pháp nhỏ mắt, mũi.
Lưu ý: Qua các thử nghiệm cho thấy phối hợp giữa vacxin nhỏ mắt nhược độc lúc 7 ngày và 21 ngày tuổi, đồng thời tiêm vacxin chết nhũ dầu kèm theo lúc 7 ngày là 1 cc/5 con và lúc 21 ngày là 1 cc/3 con thì miễn dịch rất tốt, không thấy phát bệnh.
Trị bệnh Gumboro ở gà
Hiện nay vẫn không có thuốc đặc hiệu để điều trị căn bệnh gumboro ở gà này. Trong thực tế chỉ dùng các thuốc trợ sức và cầm máu tiêm liên tục 3-5 ngày để giảm tỷ lệ chết của bệnh do kiệt sức không ăn. Những thuốc thường phối hợp tiêm như:
- Glucoza 5% phối hợp với sinh lý mặn 9%: 1-2 ml/con/ngày.
- Vitamin C 500: 0,5 ml/con/ngày.
- Vitamin B12 1000y: 1 ống/10 con/ngày.
- B complex: 1 ống/10 con/ngày. – Vitamin K: 1 ống/10 con/ngày.
- Amino axit: 1 ml/10 con/ngày.
Lưu ý: Tiêm ngay từ ngày đầu khi mới có triệu chứng xù lông. Không nên tiêm kháng sinh điều trị bệnh này vì tỷ lệ chết sẽ tăng. Chỉ dùng trong trường hợp mổ khám, xét nghiệm có bệnh do vi khuẩn kế phát (Pasteurella, E.coli, Salmonella, Mycoplasma,…). Dùng liều từ thấp đến Cao: 1/2 liều điều trị trong 1-3 ngày đầu, sau đó dùng tiếp 2 liều điều trị. Vì thuốc kháng sinh dùng liều điều trị ngay trong những ngày bị bệnh IBD tỷ lệ chết rất cao.
Tham khảo video:
Trên đây là toàn bộ những kiến thức giúp các bạn có thể nhận biết, phòng và chữa bệnh Gumboro ở gà. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào muốn giải đáp hoặc đóng góp ý kiến, hãy bình luận ngay bên dưới bạn nhé! Daga67.com chúc đàn gà của bạn luôn khỏe mạnh!
